De aantallen zijn de laatste jaren gedaald, maar nog steeds vinden er in Nederland gemiddeld per jaar vijftig overvallen en honderden inbraken bij tankstations plaats. Naast de materiële schade is bij zo’n gebeurtenis vooral de geestelijke schade bij de betrokken medewerkers groot. Goede beveiliging verkleint de kans op een overval of inbraak, maar de belangrijkste preventieve rol is er voor de medewerkers zelf.
Waar vroeger het tankstation traditioneel de plek was waar het meest vaak een overval of inbraak werd gepleegd, is dit de laatste jaren fors afgenomen. Tankstations zijn niet alleen van buiten en binnen steeds beter beveiligd, ook zijn er geen grote geldbedragen meer aanwezig. Hoewel een inbraak altijd kan gebeuren, kan de kans erop wel zo klein mogelijk worden gemaakt, zegt risicodeskundige Irene van der Zouwen van BOVAG-dochter Bovemij. Een groot deel van de leden van BOVAG zijn verzekerd via Bovemij. “Waterschade, aanrijdingsschade, brand, inbraak, laat staan een overval zijn ingrijpend voor iedereen die ermee wordt geconfronteerd. Niet alleen geestelijk en materieel, maar ook de rompslomp die erbij komt en het opruimen van de aangerichte schade.” Goede beveiliging begint volgens Van der Zouwen met een up to date alarmsysteem en camerabewaking, standaard aanwezig door de verplichting van de kentekenregistratie. “Bij alarmsystemen bestaan er twee verschillende bewegingsmelders: de passieve infrarood detector (PIR) en de anti-masking detector. Een PIR-detector signaleert of er beweging is in het gebied binnen een bepaald bereik. Een anti-masking detector gaat nog een stapje verder en geeft bij activatie van het alarm een foutmelding zodra het zicht van de sensor wordt beperkt. Zo voorkomt een anti-mask detector dat een crimineel overdag het systeem kan saboteren om vervolgens na sluitingstijd rustig zijn gang te gaan, zonder te worden opgemerkt. Als Bovemij stellen wij anti-masking verplicht.”
Overzichtelijk
Om de kans op diefstal van producten uit de tankshop zo klein mogelijk te maken, is het belangrijk dat de shop zo overzichtelijk mogelijk is ingericht. Dat is niet alleen prettig voor de klant, het maakt het ook gemakkelijker om signalen van mogelijke agressie vroegtijdig te signaleren. Zet de kassa zo neer, dat tijdens het afrekenen goed zicht is op de ingang en de rest van de shop. Zorg ervoor dat eventuele presentaties buiten de shop ook van binnenuit goed zichtbaar zijn. Zorg voor goede verlichting, niet alleen in de shop zelf, maar ook bij de toegangsdeuren en de personeelsingang. Voor veiligheid tijdens de avonduren wordt uiteraard de OBRI, de Overval Beveiligde Ruimte Inrichting, gesloten. Belangrijk is het ook strategisch geplaatste camera’s te hebben zodat personen die naar binnen en naar buiten lopen goed in beeld komen. “De beelden dienen gedurende enkele weken te worden bewaard”, zegt Van der Zouwen. “Dit gebeurt vaak in de cloud. Ook stickers met ‘Kluis voorzien van tijdvertraging’ en ‘Hier waken camera’s voor uw en onze veiligheid’ op opvallende plaatsen zijn heel preventief”, aldus Van der Zouwen.
Buitbeperking
Welke beveiligingsmaatregelen je ook neemt, een overval kan altijd gebeuren. Door de potentiële buit echter zo klein mogelijk te laten zijn, kan de kans erop wel worden verkleind. Minder buit is minder aantrekkingskracht. Zo is het verstandig nooit geld te tellen in het zicht van klanten. Uiteraard dient de hoeveelheid geld in de kassa tot een minimum te worden beperkt. Verstandig is het om pinbetalingen te stimuleren wat de kans op volle kassalades verkleint. Bankbiljetten van 50 euro en meer moeten continu worden afgestort naar een kluis die is voorzien van een tijdslot of tijdvertraging. Het is verstandig buitbeperking kenbaar te maken met stickers met daarop ‘Hier hebben wij niet van terug’ en ‘Geen kluissleutel aanwezig’. Ook is het het overwegen waard om professioneel geldtransport in te zetten. Hier zitten weliswaar kosten aan, maar dit is wel veiliger.
Het ergste: een overval
Naast brand of inbraak, is een overval het meest erge wat een tankstation kan meemaken. Niemand weet hoe hij of zij op een dergelijke gebeurtenis reageert. Hiervoor bestaan overvaltrainingen die mensen leren hoe ze met een overvalsituatie kunnen omgaan. Het online platform Power UP van brancheorganisatie BETA is momenteel bezig voor de branche een nieuwe module te bouwen. “In het najaar zal de module ‘omgaan met agressie’ en een branche specifieke overvalpreventiemodule worden gelanceerd”, zegt Barbara Meeuwsen. “Daarin behandelen we hoe je met agressie omgaat, hoe je de soort agressie kan inschatten en je jouw eigen gedrag daarop kunt aanpassen. Daarnaast behandelen we de regels bij overvallen zoals preventie en hoe te handelen voor, tijdens en na een overval.”
Perfect tegen diefstal van rookwaren: de mistgenerator
Ontwikkelingen op het gebied van beveiliging staan niet stil. De afgelopen jaren is bewezen dat de mistgenerator een afschrikkende werking heeft. Wanneer er na activatie van het alarm in het tankstation wordt ingebroken, wordt de mistgenerator geactiveerd. Deze zet in slechts enkele seconden de ruimte in een dichte mist en zorgt voor een complete desoriëntatie van een inbreker. “Een mistgenerator is vooral heel effectief tegen diefstal van rookwaren”, zegt risicodeskundige Irene van der Zouwen van Bovemij. “Na de introductie van de mistgenerator is het aantal inbraken in tankstations tot een minimum gedaald, dus het is duidelijk dat dit beveiligingsmiddel heel goed werkt.”
Het RAAK principe
Ondanks alle voorbereidingen en preventieve maatregelen kan het toch gebeuren: een overval. Tijdens een overval zijn er vier gouden regels waar men zich aan dient te houden. Dit zijn de RAAK-regels:
• R ustig blijven
• A anvaard de bevelen en volg deze snel en kalm op
• A fgeven van het geld waarnaar gevraagd wordt
• K ijk goed en probeer een signalement op te nemen voor de politie
Dit is een bijgewerkte versie van een artikel dat eerder in Pompshop verscheen.
